Page 10 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

Sva izračunavanja su sprovedena u matematičkom mo- osiguranja. Ako se uzmu u obzir obe perspektive istovreme-
delu izrađenom u programu Microsoft Excel, verzija 2019. no (60:40 odnos plaćanja RFZO/privatno osiguranje), ušte-
Nesigurnost prvog stepena, koja postoji zbog moguće vari- da na godišnjem nivou iznosi oko 26.000 RSD po pacijentu.
jabilnosti ulaznih parametara u model, uzeta je u obzir kroz Smanjenje indirektnih troškova zbog sniženja glikoziliranog
unošenje distribucija podataka umesto srednjih vrednosti ili hemoglobina i smanjenog odsustvovanja sa posla, iznosi
medijane, od pacijenta do pacijenta. Za učestalost kompli- oko 24.000 RSD po pacijentu na godišnjem nivou.
kacija korišćena je inverzna beta distribucija, a za troškove
inverzna gama distribucija sa alfa parametrom 16. Model je Smanjenje relativnog rizika od nastanka komplikacija
simuliran pomoću makroa sa povratnom petljom koji su na- dijabetesa, kada se glikozilirani hemoglobin snizi za 1%,
pisali autori u Visual Basic programu. Rezultati proračuna su izgleda impresivno u literaturi i kreće se prema procenama
prikazani kao srednje vrednosti, standardne devijacije i 99% različitih studija, od 18% kada su u pitanju moždani udar i
granice poverenja. Model u kome su izvedena izračunavanja koronarna bolest, do 40% kada je u pitanju samo koronarna
40
je dostupan na linku: bolest . Međutim, kada se uzme u obzir smanjenje apso-
lutnog rizika, efekat se kreće od 0,21% za moždani udar, do
7,16% za nastanak slepila usled retinopatije. U našoj studiji
smo smanjenje troškova i korišćenja zdravstvenih resursa
izračunali na osnovu smanjenja apsolutnog rizika, što proce-
ne čini veoma realnim. Smanjenje troškova u Republici Srbiji
je nominalno manje nego u razvijenim evropskim zemlja-
ma zbog administrativno regulisanih cena zdravstvenih
41
usluga koje su višestruko niže nego u razvijenim zemljama.
Čak i kada se uzmu u obzir cene usluga u privatnim zdrav-
stvenim ustanovama, razlika je i dalje veoma velika. Ipak, i
Rezultati sa niskim cenama zdravstvenih usluga u Srbiji, postiže se
značajna ušteda po pacijentu zbog smanjenja komplikacija,
Upotreba zdravstvenih resursa (lekova, zdravstvenih ukoliko se koristi optimalna antidijabetička terapija.
usluga i medicinskog materijala), direktni troškovi iz per-
spektive Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje Dodatno sniženje glikoziliranog hemoglobina se da-
(RFZO), direktni troškovi iz perspektive privatnog (dopun- nas može očekivati samo od inovativnih antidijabetika.
skog) osiguranja i samih pacijenata kada plaćaju usluge U poslednjoj deceniji, od novih antidijabetika, razvijeni su
privatnih zdravstvenih ustanova i indirektni troškovi po pa- najpre lekovi iz grupe mimetika inkretina ili inhibitora nji-
cijentu sa određenom komplikacijom dijabetesa, prikazani hove razgradnje (inhibitori dipeptidil peptidaze 4) , a zatim
42
su u Tabeli 1. Vrednosti prikazane u tabeli imaju najveću i inhibitori transportera glukoze u tubulima bubrega . Ako
43
verovatnoću u okviru gama distribucije po kojoj su svi troš- se obe grupe lekova primenjuju u preporučenim dozama,
kovi uneti u model. U Tabeli 2 prikazani su smanjenje pro- smanjuju dodatno nivo glikoziliranog hemoglobina za oko
centualne zastupljenosti komplikacija dijabetesa, ukoliko se 1% 44, 45 , što znači da ostvaruju uštede koje smo proračunali
nivo glikoziliranog hemoglobina optimalnom upotrebom po svakom pacijentu koji ih uzima. I pored ove činjenice, oni
antidijabetika snizi za 1%, kao i ušteda koje se dobijaju u još uvek nisu dostupni za sve pacijente sa dijabetesom tip 2
direktnim i indirektnim troškovima, preračunato na 1.000 zbog relativno visoke cene, već ih mogu koristiti samo paci-
pacijenata sa dijabetesom. Direktni troškovi su razdvojeni jenti sa povećanom telesnom težinom ili gojaznoću.
na troškove iz perspektive i po cenovniku RFZO-a, na troško-
ve iz perspektive privatnog zdravstvenog osiguranja i paci- Više studija je potvrdilo da loša kontrola glikemije stvara
jenata koji plaćaju sami svoje lečenje, kao i na ponderisane dodatne direktne troškove, a da uspešna intervencija ade-
direktne troškove koji podrazumevaju da 60% obezbeđuje kvatnom terapijom koja ostvari kontrolu glikemije, smanju-
obavezno zdravstveno osiguranje (RFZO), a 40% privatno je troškove lečenja. U američkoj studiji na 3.197 pacijenata
osiguranje ili sami pacijenti. sa dijabetesom tip 1 ili 2, pokazano je da kod pacijenata kod
kojih se ostvari nivo glikoziliranog hemoglobina ispod 7%
troškovi lečenja opadaju u prvoj godini za 24%, a u nared-
46
Diskusija nim godinama za oko 14% . Kada su upoređeni pacijenti
sa komercijalnim zdravstvenim osiguranjem i pacijenti osi-
Rezultati naše studije ukazuju da dobra kontrola gli- gurani kod nacionalnog fonda MEDICARE u Sjedinjenim
kemije usled optimalne primene antidijabetika dovodi do Američkim Državama, kod kojih je adekvatnom antidijabe-
značajnog smanjenja učestalosti komplikacija i troškova tičkom terapijom normalizovan nivo glikoziliranog hemo-
lečenja. Smanjenje glikoziliranog hemoglobina za samo 1% globina, pokazalo se da je učestalost komplikacija smanjena
umanjuje direktne troškove lečenja za oko 8.300 RSD godiš- 28-67%, a ukupni troškovi lečenja po pacijentu su bili manji
nje po pacijentu sa dijabetesom, iz perspektive RFZO i za za 10% godišnje .
47
oko 52.500 RSD iz perspektive pacijenta kao direktnog pla-
tioca usluga, odnosno privatnog (dopunskog) zdravstvenog

8 DOI: 10.5937/Galmed2204008J