Page 9 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

radikalna nefroureterektomija (RNU) još uvek nije poznat. služila je za stratifikaciju karcinoma gornjeg urinarnog trak-
Najznačajniji prediktor koji utiče na preživljavanje pacijena- ta na tumore pijelona i tumore uretera. Dominantni tumor
ta nakon RNU je patohistološki stadijum urotelnog karcino- bio je karcinom najvišeg patohistološkog stadijuma bolesti.
ma . Načini širenja urotelnog karcinoma gornjeg urinar- Kada je bio u pitanju multifokalni karcinom gornjeg urinar-
2, 7
nog trakta su, pre svega, direktna invazija (preko mukoze), nog trakta istog patohistološkog stadijuma, karcinom višeg
putem krvi ili limfatika. Petogodišnje CSS je veće od 90% kod patohistološkog gradusa bolesti je uziman kao dominantan
pTa/pT1 stadijuma bolesti, dok je kod pT3 i pT4 stadijuma tumor. Postojanje dva ili više karcinoma u isto vreme na bilo
bolesti petogodišnje CSS od 30-50%, odnosno 10-20% . kom delu gornjeg urinarnog trakta označavano je kao mul-
7-9
Nezavisni prognostički faktor pojave recidiva bolesti i CSS je tifokalnost karcinoma gornjeg urinarnog trakta.
LVI. Stopa petogodišnjeg preživljavanja iznosi 30% kod onih
pacijenata koji imaju pozitivne limfne žlezde 9, 10-12 . Svi uključeni pacijenti imali su tranziciocelularne kar-
cinome različitog stepena maligniteta i stadijuma. Oni su
Multifokalnost tumora gornjeg urotela predstavlja po- klasifikovani u tri stepena maligniteta (G1, G2 i G3) prema
stojanje dva ili više tumora u gornjem urinarnom traktu, klasifikaciji Svetske zdravstvene organizacije (World Health
a prisutna je kod više od 30% urotelnih karcinoma gonjeg Organization, WHO), i u četiri stadijuma razvitka (T1-T4) pre-
urinarnog trakta 13, 14 . Pokazano je da multifokalnost tumo- ma TNM (Tumor, Node, Metastasis) klasifikaciji 18, 19 .
ra gornjeg urotela ima negativan uticaj na preživljavanje
bez pojave recidiva bolesti . Na prognostički značaj multi- U odnosu na geografske regione iz kojih potiču, svi paci-
13
fokalnosti karcinoma gornjeg urinarnog trakta ukazali su i jenti podeljeni su na one sa područja Balkanske endemske
Navaro i saradnici . Pacijenti sa multifokalnim karcinomom nefropatije (Balkan Endemic Nephropathy, BEN) i one koji ne
9
gornjeg urinarnog trakta imaju tri puta veći rizik od kan- pripadaju području BEN. Region je definisan kao region BEN
cer-specifičnog mortaliteta kada se uporede sa pacijentima ako je tri ili manje pacijenata iz te oblasti prijavljeno registru
koji imaju solitarni karcinom gornjeg urinarnog trakta. Mul- pacijenata za Balkansku endemsku nefropatiju. Uključeni su
ticentrične studije rađene u Francuskoj i Japanu pokazale su bolesnici sa stalnim prebivalištem u regionu BEN ili ne-en-
da multifokalni karcinomi gornjeg urinarnog trakta pred- demskom regionu od rođenja do kraja praćenja.
stavljaju nezavisne prediktore CSS 15, 16 . Studijska populacija praćena je prosečno 32,5 meseci (6-

Radikalna nefroureterektomija sa uklanjanjem dela zida 154). Kontrola pacijenata podrazumevala je urološki pregled
mokraćne bešike oko orificijuma je zlatni standard u lečenju i cistoskopiju na tri meseca tokom prve godine praćenja i
karcinoma gornjeg urinarnog trakta, bilo da se radi o tumo- na šest do dvanaest meseci posle tog perioda. Pacijenti kod
rima pijelona ili uretera . kojih je uzrok smrti bio karcinom gornjeg urinarnog trakta
17
imali su progresiju bolesti i raširene metastaze u trenutku
Cilj ove studije bio je da ispita i utvrdi koje demograf- smrti.
ske, kliničke i patohistološke karakteristike predstavljaju
prognostičke faktore kancer-specifičnog preživljavanja za
tumore gornjeg urotelijuma. Statistička analiza
U statističkoj obradi demografskih, kliničkih i patohisto-
2
Metod rada loških karakteristika korišćen je χ test ili T-test. Analiza
preživljavanja rađena je prema Kaplan-Meier metodi, uz
Urađena je kohortna retrospektivna studija koja je obu- upotrebu Log-Rank testa. Pacijenti su praćeni od trenutka
hvatila pacijente kod kojih je sprovedena RNU zbog karcino- operacije (nulto vreme, 0) do smrtnog ishoda. Univarijantna
ma gornjeg urinarnog trakta. i multivarijantna analiza (Koksov regresioni model) kori-
šćene su kako bi se odredio uticaj različitih faktora na CSS
Studijsku populaciju su činili pacijenti sa karcinomom nakon RNU. Za sve testove definisan je nivo značajnosti od
gornjeg urinarnog trakta (387 pacijenata), koji su operisani 95% (P < 0,05).
u Klinici za urologiju Univerzitetskog kliničkog centra Srbije
u Beogradu. Hirurško lečenje podrazumevalo je RNU.

Iz istraživanja su isključeni pacijenti koji su prethodno Rezultati
imali radikalnu cistektomiju, koji su primali neadjuvantnu Studijsku kohortu činilo je 342 pacijenta. Prosečna sta-
hemioterapiju i pacijenti koji su imali kontralateralni karci- rost bolesnika sa karcinomom gornjeg urinarnog trakta u
nom gornjeg urinarnog trakta. Finalnu studijsku kohortu trenutku operacije iznosila je 66 godina. Najveći broj bole-
činilo je 342 bolesnika. Retrospektivnom analizom istorija snika bio je u šestoj i sedmoj deceniji života. Kliničke, demo-
bolesti, bolesnika operisanih zbog karcinoma gornjeg uri- grafske i patohistološke karakteristike ove studijske kohor-
narnog trakta prikupljeni su podaci o relevantnim demograf- te prikazane su u tabelama 1 i 2.
skim, kliničkim i patohistološkim karakteristikama. Telefon-
skim putem pribavljeni su dodatni podaci koji nisu nađeni u Petogodišnje CSS za ovu populaciju bolesnika iznosilo je
istoriji bolesti pacijenata. Lokalizacija dominantnog tumora 64%. Tokom perioda praćenja, umrlo je ukupno 128 (37,4%)

ORIGINALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2023; 2(6):6-12. 7