Page 44 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

prostornog gradijenta u miokardnim brzinama. Remode- korelaciji u odnosu na CT i CMR, ali je nedostatak u tome što
lovanje leve pretkomore je složen anatomski i funkcionalni 3D ehokardiografija trenutno nije standardizovana te nedo-
proces kao odgovor na električne, mehaničke i metaboličke staju podaci iz velikih studija .
19
poremećaje, a sam proces remodelovanja leve pretkomore
obično je posledica volumnog opterećenja leve pretkomore,
dijastolne disfunkcije leve komore (Left Ventricle, LV) i fizio- Strain leve pretkomore
loškog procesa starenja. Analiza strain metodom 2D ehokar-
diografskog STE je pružila nove mogućnosti u proceni funk- Vrednosti straina i sinusnog ritma (Sinus Rhythm, SR)
cije leve pretkomore i ima veliku dijagnostičku i prediktivnu procenjene metodom 2D ehokardiografskog STE imaju ne-
vrednost . koliko prednosti u odnosu na konvencionalne ehokardio-
6, 7
grafske mere: ova metoda je manje zavisna od volumnog
statusa, kao i od ugla pod kojim je dobijena slika . Mere
7
Anatomija i funkcija leve pretkomore se dobijaju standardnim dvodimenzionalnim apikalnim
prikazima dve i četiri srčane šupljine trasiranjem kontura
Leva pretkomora se anatomski sastoji iz četiri kompo-
nentne: venskog dela u koji se ulivaju plućne vene, vesti- Slika 1. Grafički prikaz procene straina leve pretkomore 20
buluma koji vodi do mitralne valvule, leve atrijalne aurikule
(Left Atrial Appendage, LAA), kao i interatrijalnog septuma
(Interatrial Septum, IAS) . Faktori koji su ključni za intaktnu
8, 9
funkciju leve pretkomore su: komplijansa zida leve pretko-
more, preload (priliv iz plućnih vena), afterload (pritisak pu-
njenja leve komore) i elektomehanička sinhronija . Uočeno
2
je da kumulativni hemodinamski stres dovodi do atrijalnog
remodelovanja koji se manifestuje u vidu atrijalne miopatije
gde je glavni supstrat unutar samog zida LA u smislu atrofije
kardiomiocita i njihove zamene fibroznim tkivom. Ove pro-
mene su progresivne pa vremenom vode ka stanjenju zida,
povećanju njegove krutosti i dilataciji same srčane šupljine,
što predstavlja vizualnu prezentaciju patofiziološkog proce-
sa deterioracije LA . Budući da je leva pretkomora usko po- endokarda LV, te se nakon softverske obrade dobija kriva
4
vezana sa levom komorom kao kontinuum, posebno u toku longitudinalnog straina. Budući da je područje interesa (Re-
dijastole, njena veličina i funkcija su u velikoj meri zavisne gion of Interest, ROI) podeljeno u ukupno šest atrijalnih se-
od komplijanse leve komore 10, 11 . Ta veza između leve pretko- gmenata, prilikom obrade se, osim krive globalnog straina,
more i leve komore je opisana u brojnim studijama koje su generiše i kriva za svaki od tih segmenata .
20
pratile njihov odnos u fiziološkim procesima, ali i u mnogim
patološkim stanjima. Primer za to je porast atrijalne kon- Kriva longitudinalnog straina počinje dok je pretkomora
trakcije sa godinama u odgovoru na povećanu krutost leve u fazi rezervoara, a kao pozitivna defleksija koja svoj maksi-
komore, koja prati fiziološki proces starenja 12-14 . mum dostiže neposredno pred otvaranje mitralne valvule,
što predstavlja maksimalnu vrednost longitudinalne de-
U svrhu procene morfologije i hemodinamike leve ko- formacije leve pretkomore (Peak Atrial Longitudinal Strain,
more razvijeni su brojni neinvazivni dijagnostički modaliteti PALS). Nakon toga, u ranoj dijastoli sledi faza pasivnog pu-
kao zamena za kateterizaciju srca i invazivno merenje pri- njenja leve komore što rezultuje padom atrijalnog napreza-
tisaka u srčanim šupljinama. Tradicionalno merenje ante- nja sa negativnom defleksijom krive, praćeno kratkotrajnim
ro-posteriornog dijametra leve komore putem M-mode i 2D
ehokardiografije predstavlja najjednostavniji marker remo- Tabela 1. Referentne vrednosti straina leve pretkomore
delovanja LV. Međutim, ova jednostavna mera ima brojne Parametar Referentna vrednost
limitacije i nije tačan pokazatelj globalnih geometrijskih pro- LA - rezervoar (PALS) 39% (95% CI, 38%-41%, 40 studija)
mena LV, te je podložna brojnim varijacijama usled različitih LA - pumpa (PACS) 23% (95% CI, 21%-25%, 14 studija)
uglova dobijanja 2D ehokardiografske slike . LAVI ima bolju LA - provodnik (LACS) 17% (95% CI, 16%-19%, 18 studija)
15
prognostičku vrednost u odnosu na dijametar leve komo- Legenda: LA (Left Atrium) - leva pretkomora.
re, što je dokazano u više studija 16, 17 . Međutim, volumetrij-
ske mere dobijene 2D ehokardiografijom se zasnivaju na periodom platoa koji odgovara dijastazi. Sledeća pozitivna
geometrijskim pretpostavkama i podložne su promenama defleksija krive se javlja u kasnoj dijastoli, kada dolazi do
usled skraćenja slike, tako da ne koreliraju u potpunosti sa atrijalne kontrakcije, što odgovara maksimalnoj vredno-
vrednostima dobijenim kompjuterizovanom tomografijom sti kontraktilne deformacije (Peak Atrial Contraction Strain,
1
(Computed Tomography, CT) i magnetnom rezonancom srca PACS) . Iz metaanalize 40 studija koje su proučavale strain
(Cardiac Magnetic Resonance, CMR) . U poređenju sa tim, 3D leve pretkomore su dobijene referentne vrednosti prikaza-
18
ehokardiografski dobijene volumetrijske mere su u boljoj ne u tabeli 1.

42 DOI: 10.5937/Galmed2411039I