Page 82 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

BENIGNA PAROKSIZMALNA POZICIONA

VRTOGLAVICA - PUT OD SMERNICA DO

SVAKODNEVNE KLINIČKE PRAKSE

BENIGN PAROXYSMAL POSITIONAL VERTIGO - FROM

GUIDELINES TO EVERYDAY CLINICAL PRACTICE

Bojana Bukurov 1, 2 Uvod

1 Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, Srbija
Benigna paroksizmalna poziciona vrtoglavica je najčešći
2 Klinika za otorinolaringologiju i maksilofacijalnu hirurgiju, Univerzitetski
klinički centar Srbije, Beograd, Srbija vid periferne vrtoglavice koji se sreće u svakodnevnoj klini-
čkoj praksi. Iako je opisana ranije u stručnoj literaturi, posta-
la je široko poznata sredinom devedesetih godina XX veka,
Korespondencija sa autorom:
kada su Alain Semont u Evropi i John Epley u Sjedinjenim
Doc. dr sc. med. Bojana Bukurov Američkim Državama popularizovali ovaj poremećaj, kao i
1, 2
Klinika za otorinolaringologiju i maksilofacijalnu hirurgiju, metode njegovog lečenja .
Pasterova 2, Beograd, Srbija
BPPV predstavlja formu pozicione vrtoglavice koja se
bojana.bukurov@med.bg.ac.rs karakteriše kratkim periodičnim epizodama vrtoglavice,
izazvane promenama u položaju glave i abnormalnom sti-
mulacijom kupule, jednog od tri polukružna kanala u unu-
trašnjem uvu, najčešće zadnjem . Tradicionalno, termin „be-
3
Sažetak nigna“ ukazuje na to da ovaj tip vrtoglavice nije povezan sa
ozbiljnijim poremećajem perifernog i centralnog nervnog
Benigna paroksizmalna poziciona vrtoglavica (Benign sistema i da ima povoljne izglede za potpun oporavak . Na-
4
Paroxysmal Positional Vertigo, BPPV) se karakteriše ime, kod 20% pacijenata BPPV prolazi spontano tokom jed-
kratkim periodičnim epizodama vrtoglavice, izazvane nog meseca praćenja, a kod 50%, nakon tri meseca trajanja
promenama u položaju glave i abnormalnom tegoba . Dalje, termin „paroksizmalna“ u ovom kontekstu
3
stimulacijom kupule, jednog od tri polukružna kanala opisuje brzi, iznenadni i nepredvidivi početak napada vrto-
u unutrašnjem uvu, najčešće zadnjem. Predstavlja glavice, koji se javlja u bilo kom trenutku, promenom polo-
5
vrtoglavicu koja se najčešće sreće u kliničkoj praksi. žaja glave u odnosu na zemljinu težu („poziciona“) .
Cilj ovog narativnog revijalnog rada je bio da ukaže na BPPV kao najčešća vestibulološka dijagnoza, tokom ži-
najnovije smernice i da predstavi najvažnije informacije vota ima ogroman zdravstveni i socioekonomski značaj.
vezane za blagovremeno postavljanje dijagnoze i lečenje Procenjuje se da troškovi zdravstvene zaštite, samo da bi se
pacijenata sa ovom formom vrtoglavice. Prikazane postavila dijagnoza BPPV u SAD iznose oko 2.000 dolara i
su etiologija, patofiziologija, klinička slika, potom i da više od 65% pacijenata sa ovim stanjem, pre postavljanja
modaliteti postavljanja dijagnoze i najefikasniji vidovi ispravne dijagnoze, obavi i neka nepotrebna dijagnostička
6
lečenja. Dat je i kratak pregled rezultata iz istraživanja testiranja ili lečenja . Procenjuje se da između 17-42% svih
pacijenata sa vrtoglavicom ima u osnovi BPPV i da se ona
koje je sprovedeno u našoj zemlji o familijarnosti javlja bar jednom kod svih osoba starijih od 70 godina . Pro-
4
kliničara sa smernicama i njihovom primenjivanju. Kako sečna starost na početku javljanja je 50 godina, a vrhunac
bismo izbegli kasno postavljanje dijagnoze, kašnjenje incidencije je između 50 i 70 godina starosti . Ukupna preva-
5
u lečenju i dodatne troškove dijagnostičkih procedura lencija idiopatske BPPV se kreće od 10,7 do 140 na 100.000
i pregleda, neophodno je formulisati strategiju na ljudi godišnje, povećava se za oko 38% za svaku deceniju
7
nacionalnom nivou i stalno edukovati studente života i dvostruko je češća kod žena nego kod muškaraca .
medicine, lekare opšte medicine, kao i lekare drugih Kako se BPPV češće javlja kod starijih osoba koje ima-
specijalnosti o ovom poremećaju i načinima njegovog ju i druge pridružene bolesti i stanja, njihov kvalitet života
lečenja. je dodatno narušen. U jednoj studiji je zabeleženo da oko
9% gerijatrijskih pacijenata koji prolaze detaljnije fizikalno
Ključne reči: BBPV, kupulolitijaza, kanalolitijaza, ispitivanje zbog drugih tegoba ima u stvari neprepoznat
pozicioni test, smernice BPPV . Stariji pacijenti sa BPPV imaju veću učestalost pado-
8
va, razvoja depresije i narušavanja njihovih svakodnevnih

80 DOI: 10.5937/Galmed2308080B