Page 10 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

pripreme bolesnika, može garantovati veoma nizak perio- > 32 mm, ugao > 75⁰, kalcifikacije koje zahvataju najmanje
perativni mortalitet (otprilike 1,0%) nakon OH AAA . Od ne 50% njegovog obima, kao i konusni oblik (Slika 2).
4
8
manjeg značaja su i dugoročni rezultati. Prema EVAR studiji
1
endovaskularni tretman AAA je bio praćen značajno višim
ukupnim mortalitetom, kao i smrtnošću povezanom sa evo- Slika 1. Velika angulacija ilijačnih arterija (< 6 mm) je anatomsko
lucijom aneurizme nakon osam godina praćenja u odnosu ograničenje za EVAR
na OH (p = 0,048) . Povećana smrtnost usled evolucije aneu-
1
rizme u EVAR grupi bila je uglavnom uzrokovana rupturom
aneurizmatske kese (p = 0,0064). Učestalost dodatnih rizič-
nih intervencija takođe je bila značajno veća u EVAR grupi
nakon osam godina praćenja (p = 0,0002) . Slične rezultate
1
pokazala je i već pomenuta metaanaliza. Prema njoj, dugo-
ročni (> 8 godina) rizik od smrtnog ishoda usled evolucije
AAA značajno je veći u EVAR grupi. U istoj grupi značajno je
veći rizik od rupture AAA i potrebe za dodatnim intervencija-
ma . Inače, potreba za dodatnom kasnom otvorenom hirur-
3
škom korekcijom nakon EVAR-a kreće se od 0,67 do 22,8% .
5
Zato nije neočekivano da najnoviji vodič posvećen AAA,
koji je objavilo Evropsko udruženje za vaskularnu hirurgiju
(evropski vodič) preporučuje OH AAA sa povoljnom anato-
mijom kod niskorizičnih bolesnika sa dugim očekivanim ži-
votnim vekom . EVAR je indikovan ukoliko su takvi bolesnici
6
rizični zbog komorbiditeta i/ili imaju kraći očekivani životni
vek . Važno je napomenuti da „mlađi pacijent“ nije sinonim
3, 6
za „duži očekivani životni vek“. Naime, očekivani životni vek
često više zavisi od komorbiditeta dotične osobe nego od
životne dobi.

Degenerativna AAA sa
nepovoljnom anatomijom

Aneurizmatska anatomija je prvi faktor koji može ote-
žati, pa čak i onemogućiti standardni EVAR. Prema studiji
Američke agencije za hranu i lekove (FDA) koja je ispitivala
podobnost AAA za EVAR, 35% pacijenata muškog i čak 60%
pacijenata ženskog pola nisu bili pogodni za standardni Slika 2. Razne forme nepovoljnog aneurizmatskog vrata koje
EVAR zbog problema sa aneurizmatičnim vratom ili sa pri- onemogućavaju standardni EVAR
stupom ilijačnom arterijom . Velika angulacija i mali prečnik
7
ilijačnih arterija (< 6 mm) su prva anatomska ograničenja za
standardni EVAR.

Međutim, karakteristike aneurizmatskog vrata imaju
mnogo važniju ulogu. Delphi Consensus Documet je na osno-
vu pet kriterijuma koji definišu nepovoljan aneurizmatski
vrat (dužina, prečnik, angulacija, konusni oblik i kalcifikacije
aneurizmatskog vrata, konusni oblik aneurizmatskog vrata),
odredio pet grupa bolesnika . Prvu grupu čine bolesnici kod
8
kojih je standardni EVAR izvodljiv. Drugu grupu čine bolesni-
ci kod kojih standardni EVAR nije prvi izbor zbog anatom-
skih uslova. Treću i četvrtu grupu čine bolesnici kod kojih
standardni EVAR nije preporučljiv zbog umerenog, odnosno
visokog rizika od neuspeha. Na kraju, petu grupu čine bole-
snici kod kojih standardni EVAR nije izvodljiv. Prema tim kri- Legenda: A. Dužina < 10 mm; B. Ugao > 75⁰; C. Konusni vrat;
terijumima, standardni EVAR nije izvodljiv kada aneurizmat- D. Prečnik > 32 mm; E. Tromb; F. Kalcifikacije.
ski vrat ima sledeće karakteristike: dužina: < 10 mm, prečnik

10 DOI: 10.5937/Galmed2201009D