Page 14 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

Prevencija Na drugoj strani, u dve velike studije koje su obuhvatile pre-
ko 15.000 osoba starijih od 50 godina i skoro 14.000 osoba
Do sada su od strane Američke agencije za hranu i le- starijih od 70 godina, Shingrix® vakcina je pokazala efika-
kove (U.S. Food and Drug Administration – FDA) odobrene snost u prevenciji HZ kod ≥ 90% slučajeva, dok je u prevenciji
dve vakcine u prevenciji HZ i pratećih komplikacija: 1) živa, postherpetične neuralgije efikasnost procenjena na ≥ 89%.
atenuirana zoster vakcina (Zostavax®), odobrena 2006. Nezavisno od uzrasta pacijenta, dokazano je da se celularni
godine i 2) rekombinantna zoster vakcina (Shingrix®), odo- i humoralni imunski odgovor nakon vakcinacije Shingrix®
brena 2017. godine, koje utiču na poboljšanje celularnog vakcinom održavaju 9 godina .
28
imuniteta domaćina i primenuju se kod starijih od 50 ili 60
godina, u zavisnosti od državnih preporuka. Zbog slabljenja Uprkos tome što je potvrđeno da vakcine redukuju inci-
protektivnog učinka Zostavax® vakcine, kod skoro polovine denciju HZ i sprečavaju nastanak komplikacija, uključujući i
pacijenata 3 godine po vakcinaciji, Zostavax® se od 2020. postherpetičnu neuralgiju, kod zdravih osoba starije životne
godine ne preporučuje u prevenciji HZ. Pored toga, Zosta- dobi njihova dostupnost i primena su još uvek ograničeni 17, 32 .
vax® se pokazao manje efikasnim kod starih osoba, kon-
traindikovan je kod trudnica i u stanjima imunosupresije .
25

Zaključak

Herpes zoster, zbog svoje učestalosti i pridruženih komplikacija, predstavlja značajan problem u oblasti
javnog zdravlja. Usled globalnog povećanja broja ljudi sa kompromitovanim imunskim sistemom,
bilo zbog starosti, bolesti ili primene imunosupresivne terapije, došlo je do značajnog porasta
populacionog rizika za nastanak HZ i postherpetične neuralgije kao najčešće posledice ove bolesti. Iz
tog razloga, kao i zbog moguće uloge HZ u nastanku vaskulopatije, moždanih i srčanih udara, aktuelne
ekspertske preporuke usmerene su prvenstveno na prevenciju HZ sveobuhvatnom vakcinacijom
starijeg stanovništva, kao i na rano uvođenje antivirusne terapije, odmah po pojavi prvih simptoma. Na
taj način se u velikoj meri smanjuje morbiditet, mortalitet, pojava komplikacija i poboljšava se kvalitet
života obolelih osoba, čime se ujedno smanjuju troškovi lečenja, ekonomsko i socijalno opterećenje.

Abstract

Herpes zoster (HZ) is a common, infectious vesicular dermatosis caused by the reactivation of the varicella-zoster virus
(VZV). It is a common clinical problem, especially in people over 50 and immunocompromised patients. Treatment of
HZ consists of antiviral drugs, analgesics in the control of acute pain and adequate topical therapy that prevents the
occurrence of secondary infection and promotes healing process.

This paper presents the most important information related to the etiology and pathogenesis of HZ, epidemiological
data and so far known risk factors, the spectrum of clinical manifestations and methods used in the diagnosis of this
disease. Therapeutic modalities used in the treatment of HZ and accompanying complications are especially presented,
and the need for the timely introduction of antiviral therapy is emphasized, as well as the importance of preventive
vaccination of older age groups.

Herpes zoster, due to its frequency and associated complications, is a significant public health problem. Due to
the global increase in the number of people with compromised immune systems, whether due to age, disease
or immunosuppressive therapy, there has been a significant increase in population risk for HZ and postherpetic
neuralgia as the most common complication of this disease. For that reason, as well as due to the possible role of
HZ in the development of vasculopathy, strokes and heart attacks, experts strongly recommend prevention of HZ by
comprehensive vaccination of the elderly.

Keywords: Varicella-zoster virus, Herpes zoster, postherpetic neuralgia, epidemiology, complications, therapy, prevention

14 DOI: 10.5937/Galmed2202008P