Page 38 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

DIKLOFENAK - UTICAJ RAZLIČITIH PUTEVA

PRIMENE NA EFIKASNOST LEKA

DICLOFENAC - THE IMPACT OF DIFFERENT ROUTES OF

ADMINISTRATION ON THE EFFICIENCY OF THE DRUG

Slavica Kvolik 1, 2 prostanoida i tromboksana, inhibicijom enzima ciklooksige-

1 Klinički bolnički centar Osijek, Osijek, Hrvatska naze-2 (Cyclooxygenase 2, COX 2) uz relativno manje delo-
1
2 Medicinski fakultet Osijek, Osijek, Hrvatska vanje na strukturnu COX1 (Cyclooxygenase 1, COX 1) . Ova
manja inhibicija COX 1 odgovorna je za manju učestalost ga-
strointestinalnih nuspojava u odnosu na druge nesteroidne
Korespondencija sa autorom:
analgetike/antireumatike . Njegov metabolizam odvija se
2
Prof. dr Slavica Kvolik pretežno putem enzima CYP2C9. Kod pacijenata koji koriste
druge lekove koji se metabolišu istim metaboličkim putem
Klinika za anesteziologiju, Klinički bolnički centar Osijek, J.
Huttlera 4, Osijek, Hrvatska ili koji dovode do inhibicije CYP2C9 moguće su metaboličke
interakcije. One se mogu ispoljiti pojačanim efektom, spo-
slavica.kvolik@gmail.com rijom eliminacijom ili pojavom toksičnih efekata leka nakon
primene terapijske doze. Uobičajeno vreme početka i dužine
delovanja nekih NSAID je prikazano u tabeli 1. Diklofenak se
koristi u nizu indikacija za bolesti koje su praćene akutnim
Sažetak ili hroničnim bolom poput trauma, postoperacijskog bola,
osteoartritisa, reumatoidnog artritisa, febrilnih stanja .
3-7
Diklofenak je lek iz grupe nesteroidnih antiinflamatornih Cilj ovog preglednog članka je da prikaže osnovne načine
lekova, koji je na tržištu niz godina. Tokom kliničke primene diklofenaka i rezultate nekih studija koji upoređuju
primene potvrđen je kao uspešan analgetik za lečenje njegovu efikasnost sa drugim nesteroidnim antiinflamator-
akutnog posttraumatskog bola, postoperativnog bola i nim lekovima.
hroničnih bolnih stanja poput hroničnog bola u leđima Tabela 1. Lekovi za sistemsku postoperativnu analgeziju
i reumatoidnog artritisa. Osim analgetskog delovanja Lek Početak Dužina Poluvreme
potvrđen je i kao antiinflamatorni lek i antipiretik. analgezije* trajanja analgezije eliminacije
Diklofenak se na tržištu nalazi u nizu formulacija koje Diklofenak 20-40 min 4-6 h 1-2 h
omogućuju njegovu sistemsku primenu intravenski, Ibuprofen 15-60 min 4-8 h 2 h
muskularno, peroralno, rektalno ili lokalno na kožu Metamizol Oko 30 min 4-8 h 1-4 h
i sluznice. Cilj ovog preglednog članka je da prikaže Paracetamol† 1 h 4-6 h 1-4 h
osnovne načine primene diklofenaka i rezultate nekih Napomena: *nakon peroralne primene. U ovoj tabeli navedene osobine lekova značajno
zavise od načina primene, doze i metaboličkih svojstava bolesnika. Većina lekova ima
studija koji upoređuju njegovu efikasnost sa drugim produženi efekat kod insuficijencije jetre.
†Veći broj studija potvrdio je bolji analgetski efekat kombinacije paracetamola i NSAID u
nesteroidnim antiinflamatornim lekovima. Prikazane su i odnosu na korišćenje samo paracetamola.
najčešće nuspojave i strategije njihovog izbegavanja. Oralna primena

Ključne reči: nesteroidni antiinflamatorni lekovi, Za oralnu primenu na tržištu su u standardnoj upotrebi
diklofenak, analgezija, akutni bol, hronični bol, preparati diklofenak natrijuma i diklofenak kalijuma. Prepa-
formulacija leka, nuspojave rati za oralnu primenu dugi niz godina se koriste za terapi-
ju akutnog bola. Oralni diklofenak kalijum potvrđen je kao
uspešan lek za lečenje izolovane, zatvorene traume ekstre-
miteta . U dozi od 50 mg, on je nakon sat vremena postigao
8
8
Uvod smanjenje bola sa 6,6 ± 1,7 na 3,4 ± 1,3 . Po analgetskom
delovanju oralni diklofenak se pokazao nešto boljim od in-
Diklofenak je dobro poznati nesteroidni antiinflama- travenskog paracetamola nakon četiri sata . Da bi se osigu-
8
torni lek (Non-steroidal Anti-inflammatory Drug, NSAID), sa rao brzi početak i produženo delovanje, posebno su kreirani
značajnim analgetskim, antiinflamatornim i antipiretičkim preparati sa kontrolisanim otpuštanjem. Kombinacija diklo-
dejstvom. Sintetisali su ga Alfred Sallmann i Rudolf Pfister fenak kalijuma u spoljašnjem sloju i diklofenak natrijuma u
1973. godine u Nemačkoj, a u medicinske svrhe se koristi unutrašnjem sloju, sa usporenim oslobađanjem, omoguća-
od 1988. godine. Ima veliki afinitet ka vezivanju za protei- va brzo smanjenje bola i produženi analgetski učinak takvog
ne plazme. Poput ostalih NSAID deluje smanjenjem sinteze preparata .
9

36 DOI: 10.5937/Galmed2411034K