Page 35 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

strukturnoj srčanoj bolesti, a u preostalim slučajevima blok kongenitalnih anomalija srca, od kojih su neke veoma kom-
se javlja kao izolovana promena. Kod majke su najčešće pleksne. Neke kongenitalne anomalije srca su udružene sa
prisutna anti-SSA i anti-SSB antitela, u slučaju Sjogrenovog aritmijama, poput Morbus Ebsteina, transpozicije velikih
sindroma ili sistemskog lupusa. Obično majka nema drugih krvnih sudova, totalnog anomalnog venskog priliva, atri-
znakova bolesti i antitela se otkriju pri evaluaciji zbog fetalne jalnog septalnog defekta, atrioventrikularnog septalnog
bradikardije. Međutim, sama prisutnost antitela nije dovolj- defekta 22, 23 . Nakon operativne korekcije kongenitalne ano-
na za razvoj bloka, pa se istražuju dodatni patogeni faktori. malije srca najčešći poremećaji ritma su postoperativni blok
Većina slučajeva AV bloka II stepena ima odličnu prognozu, desne grane, AV blok II stepena tipa Mobitz 2, AV blok III
a ima mišljenja da se radi o normalnom procesu razvoja, koji stepena, blok leve grane, paroksizmalna supraventrikular-
se danas češće utvrđuje zbog dobrog nadzora. Uvek treba na tahikardija. Najteže disritmije se javljaju nakon zamene
sumnjati i na prisutnost dugog QT intervala, te ga isključiti. valvule i u ovim postoperativnim valvularnim anomalijama
incidenca postoperativnog kompletnog bloka iznosi 60-
80%, uz trombozu, hipovolemiju i dehidraciju, koje su če-
Postoperativne (incizijske) aritmije ste, naročito kod mlade dece 6, 24, 25 . Utvrđeno je da je veća
učestalost poremećaja ritma nakon operacije kompleksnih
Postoperativne (incizijske) disritmije se mogu javiti na- kongenitalnih anomalija (kod transpozicije velikih krvnih su-
kon radikalnih ili palijativnih kardiohirurških intervencija. dova, ventrikularnog septalnog defekta, koarktacije aorte,
Najčešće se radi o hirurškim korekcijama kongenitalnih aortne stenoze, atrioventrikularnog septalnog defekta, pa i
srčanih anomalija. Pojedine disritmije su samo neprijatne atrijalnog septalnog defekta), kao i svih kongenitalnih ano-
za bolesnike, dok druge mogu biti opasne po život ili biti malija srca gde se hirurški vrši intervencija u okolini aortne
samo znak nekog, još ozbiljnijeg poremećaja srca ili drugih valvule ili na nivou interventrikularnog septuma.
organa. Neobično je da težina disritmije nije uvek u skladu
sa njenim simptomima, naročito u početku, pa tako neke Neprepoznate i neadekvatno lečene disritmije mogu biti
životno ugrožavajuće disritmije mogu biti asimptomatske. neposredni i još češće, kasniji uzrok smrti. Naročito su ne-
Percepcija nepravilnosti srčanih otkucaja razlikuje se, od predvidive i opasne postoperativne ili incizijske disritmije,
osobe do osobe. Rano prepoznavanje aritmija je suština koje su po pravilu trajne i loše reaguju na medikamentnu
umeća pedijatrijskih aritmologa jer su simptomi i znaci če- terapiju . Čest su uzrok iznenadne srčane smrti kod dece,
5, 6
sto vrlo nejasni i nespecifični i u velikoj meri se preklapaju sa naročito nakon operisane kongenitalne aortne stenoze, ToF
manifestacijama drugih bolesti . i transpozicije velikih krvnih sudova. Operisana deca imaju
5-7
novostvorene puteve kruženja električnih impulsa oko oži-
Poslednjih godina smo svedoci razvoja pedijatrijske ljaka na mestima hirurških incizija atrija ili ventrikula, oko
kardiohirurgije i sve većih mogućnosti hirurškog lečenja provodnika, zakrpa i sličnih artefekata.

Zaključak

U sklopu pedijatrijske kardiologije se etablirala pedijatrijska aritmologija zbog učestalosti i značaja
srčanih aritmija kod dece. Aritmije postaju sve veći javno zdravstveni problem. Imaju široki dijapazon
ispoljavanja kliničke slike, različitu težinu, dijagnostiku i lečenje. Postoperativne (incizijske) aritmije
nakon hirurškog lečenja kongenitalnih anomalija srca dece će biti sve prisutnije zbog ubrzanog
razvoja pedijatrijske kardiohirurgije.

Osnov dijagnostike disritmija baziran je na anamnezi, klasičnim metodama fizikalnog pregleda,
uz primenu EKG, ehokardiografije, testova opterećenja i dr. Kontinuirani EKG holter monitoring je
standard pedijatrijske aritmologije i predstavlja zamajac razvoja elektrofiziologije i radiofrekventne
ablacije u dečjem uzrastu. Elektrofiziološke studije, snimanje kasnih potencijala komora, merenje
disperzije QT intervala, utvrđivanje promenljivosti T talasa, merenje osetljivosti baroreceptora,
radiofrekventna ablacija, sve češća ugradnja različitih tipova pejsmejkera (antibradikardni,

defibilatori), kao i primena metoda trajnog praćenja srčanog ritma (transtelefonski EKG i loop-
recorder) trebalo bi da doprinesu daljem napretku aritmologije.

Pedijatrijska aritmologija je još uvek nedovoljno istraženo i razvijeno područje pedijatrijske

REVIJALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2024; 3(11):29-34. 33