Page 21 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

NADOKNADA TEČNOSTI KOD BOLESNIKA SA

OPEKOTINAMA - PRAĆENJE FORMULE ILI

INDIVIDUALIZOVANI PRISTUP PACIJENTIMA?

COMPENSATION OF FLUIDS IN PATIENTS

WITH BURNS - FOLLOWING A FORMULA OR
INDIVIDUALIZED APPROACH TO PATIENTS?

Milan Jovanović
1, 2
Milan Stojčić dilema postoji oko toga da li, kada i koliko koloida
1, 2
Jelena Jeremić treba uključiti u terapiju.
1, 2
Marko Jović
1, 2
Marina Stojanović 1, 3 Ključne reči: opekotine, klasifikacija, lečenje,
infuzioni rastvori
1 Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, Srbija
2 Klinika za opekotine, plastičnu i rekonstruktivnu hirurgiju,
Univerzitetski klinički centar Srbije, Beograd, Srbija
3 Centar za anesteziologiju i reanimatologiju,
Univerzitetski klinički centar Srbije, Beograd, Srbija Uvod
Povreda od opekotina se definiše kao oštećenje kože i
Korespondencija sa autorom: potkožnih tkiva uzrokovano toplotom, strujom ili hemikali-
jama. Do 22% pacijenata sa opekotinama zahteva prijem u
Prof. dr Milan Jovanović
jedinicu intenzivne nege .
1
Klinika za opekotine, plastičnu i rekonstruktivnu hirurgiju,
Univerzitetski klinički centar Srbije, Pasterova 2, Beograd, Prema mehanizmu nastanka, odnosno u zavisnosti od
Srbija prirode nokse koja je dovela do oštećenja tkiva, opekotine
se klasifikuju kao: combustio (opekotine nastale dejstvom
aes.surg@gmail.com
plamena ili u kontaktu sa vrelim predmetima), ambustio
(opekotine nastale vrelim tečnostima ili vodenom parom),
electrocombustio i electrocutio (opekotine nastale dejstvom
Sažetak električne enegrije), fulguratio (opekotine nastale udarom
groma), causoma (opekotine nastale dejstvom hemikalija),
Povreda od opekotina se definiše kao oštećenje kože radiodermatitis (opekotine nastale dejstvom radio zračenja).
i potkožnih tkiva uzrokovano toplotom, strujom ili U odnosu na vreme nastanka, opekotine se dele na: sveže
hemikalijama. Opekotine se mogu klasifikovati prema (od trenutka nastanka do isteka 48 h) i stare opekotine (sta-
mehanizmu i vremenu nastanka i prema težini povrede. rije od 48 h). U proceni težine opekotine, najvažnije je odre-
diti njenu dubinu i zahvaćenost površine tela, kao i sagledati
Težina opekotine se najčešće određuje u odnosu na neke faktore rizika od strane pacijenta (životno doba, pri-
dubinu i procenat zahvaćene površine, uzimajući u sustvo komorbiditeta) i specifičnosti same opekotine (inha-
obzir i neke specifičnosti pacijenata (uzrast, prisustvo laciona, kružna), pre svega u smislu njene lokalizacije (lice,
komorbiditeta) i samih opekotina (inhalacione, šake, stopala, genitalije i perineum) i prirode (elektrokucija),
cirkumferentne, opekotine izazvane električnom kako bi se donela odluka o inicijalnom tretmanu, potrebi za
2
strujom). Nadoknada tečnosti je osnovna i najvažnija hospitalizacijom i o daljem lečenju .
mera inicijalnog (ali i kasnijeg) lečenja opekotinske Inicijalni tretman podrazumeva primenu infuzionih ra-
bolesti koja se sprovodi u cilju prevencije hipovolemije i stvora kako bi se sprečila (ili lečila) hipovolemija i brojne
nastanka opekotinskog šoka. Neadekvatna ili zakasnela negativne posledice koje ona sa sobom nosi, uključujući hi-
reanimacija tečnostima dovodi do multisistemske povolemijski šok i multiorgansku disfunkciju. Kako napraviti
organske disfunkcije. Sa druge strane, preterana adekvatan izbor infuzionih rastvora i pravilno dozirati tečno-
nadoknada tečnosti dovodi do formiranja edema i drugih sti je dilema stara koliko i sama opekotinska bolest. Kreirane
komplikacija, kao što su kompartment sindromi, čime su brojne formule za inicijalnu i kasniju nadoknadu tečnosti,
koje se u najvećoj meri oslanjaju na procenat opečene povr-
se takođe povećava morbiditet i mortalitet. Kristaloidni šine, i koje značajno pomažu u inicijalnoj reanimaciji, ali ni
rastvori predstavljaju srž reanimacije opekotina, a najveća

REVIJALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2023; 2(8):19-24. 19