Page 22 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

jedna od njih nije idealna, pa se svakako moraju uzeti u ob- Šema 1. Valasovo pravilo procene površine opekotine
zir i individualne karakteristike svakog pojedinog pacijenta .
3
Zato je lečenje ovakvih pacijenata izazovno i zahteva razu-
mevanje multisistemskih efekata opekotina na telo.

Procena dubine opekotine

Prema kriterijumima Američkog udruženja za lečenje
opekotina (American Burn Asotiation, ABA), pri proceni dubi-
ne opekotine treba uzeti u obzir izgled opečene kože, da li
je eritem postojan ili se gubi na dodir, prisustvo bola i sen-
zibiliteta .
4
U odnosu na dubinu, opekotine se dele u tri stepena:
prvi, drugi i treći. Prvi stepen podrazumeva da je zahvaćen
samo epiderm, tj. radi se o površnim opekotinama. U okviru
drugog stepena razlikuju se dve podgrupe – IIa (površinski)
i IIb (duboki). Kod opekotina IIa stepena oštećen je papilar-
ni sloj derma, a kod IIb stepena oštećen je retikularni sloj
derma. Opečena koža je suva, žućkasto/beličasto preboje-
na, bez prisutnih bula. Za razliku od opekotina IIa stepena,
opekotine IIb stepena su manje bolne.

U treću grupu spadaju opekotine pune debljine kože.
Opečena koža je marmorizovana, suva, sa prisutnom esha- Prednja strana Zadnja strana
rom koja je braon/crno prebojena, sa vidljivim trombozira-
nim krvnim sudovima. Adneksi kože su potpuno uništeni.
Koža je neosetljiva na dodir, subjektivno nije prisutan bol. Šema 2. Lund-Broderove tablice za procenu opečene površine u
Ove opekotine ne zarastaju spontano, te je neophodno odnosu na uzrast
rano operativno lečenje u cilju sprečavanja infekcije rane i
nastanka kontraktura.

Procena površine opekotina

Postoji više načina za procenu ukupne površine tela
koja je opečena (Total body surface area, TBSA). Najčešće
se koriste Volasovo (Wallace) pravilo devetki, pravilo dlana
i Land-Broderove (Lund-Browder) tablice. Prema Volasovom
pravilu devetki kod odraslih pacijenata telo je podeljeno
na 11 regiona koji čine po 9% i genitalije i perineum koje
čine 1% (šema 1). Kod dece, zbog razlike u proporciji glave
u odnosu na telo, nije moguće primeniti ovo pravilo, pa se
koriste Land-Broderove tablice, koje uzimaju u obzir uzrast
(šema 2). Za procenu opečene površine kod manjih opeko-
tina koristi se pravilo dlana (opečene osobe). Smatra se da
površina dlana sa prstima iznosi oko 1% TBSA opečene oso-
be. Važno je napomenuti da bez obzira koji od navedenih
metoda se koristi, procenat opečene površine se ne može
precizno odrediti.

Kriterijumi za hospitalizaciju
pacijenata sa opekotinama
Sve opekotine koje zahvataju veliku površinu tela i/ili
veliku dubinu smatraju se teškim opekotinama i ti pacijenti
se moraju hospitalizovati. Osim toga, bez obzira na veličinu/

20 DOI: 10.5937/Galmed2308019J