Page 30 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

Tabela 2. Preporučeni testovi za identifikaciju sarkopenije - EWGSOP
Varijable Klinička praksa Istraživačke studije
Pronalaženje slučajeva SARC-F upitnik SARC-F upitnik
Iši upitnik
Snaga skeletnih mišića Snaga stiska šake Snaga stiska šake
Test ustajanja sa stolice Test ustajanja sa stolice
Masa skeletnih mišića ili Apendikularna skeletna mišićna masa - dvoenergetska apsorpciometrija Apendikularna skeletna mišićna masa - dvoenergetska apsorpciometrija
kvalitet skeletnih mišića X zraka X zraka
Skeletna mišićna masa celog tela - analiza bioelektrične impedanse Skeletna mišićna masa celog tela ili apendikularna skeletna mišićna
Površina poprečnog preseka lumbalnih mišića pomoću kompjuterizovane masa - NMR
tomografije ili magnetne rezonance Površina poprečnog preseka mišića sredine butine na osnovu CT ili NMR
Površina poprečnog preseka lumbalnih mišića pomoću CT ili NMR
Kvalitet mišića sredine butine ili mišića celog tela - biopsijom mišića, CT,
NMR ili magnetne rezonantne spektrometrije
Fizičke funkcije Brzina hoda Brzina hoda
Kratki testovi fizičkih funkcija Test „Ustani i kreni“
Test „Ustani i kreni“ Test hoda na 400 metara
Test hoda na 400 metara

Test stiska šake dijagnostike 2, 16 . Masa mišića se može meriti kao ukupna
masa mišića celog tela, kao apendikularna mišićna masa ili
Snaga mišića se utvrđuje merenjem snage stiska šake. kao poprečni presek određenih mišićnih grupa. Sve tri vari-
To je jednostavan i ekonomičan metod koji zahteva upo- jable su komplementarne u istraživačkim postupcima. Slika-
trebu kalibrisanog ručnog dinamometra pod dobro de- nje trećeg lumbalnog pršljena CT dijagnostikom se pokaza-
finisanim uslovima testiranja i referentnim vrednostima la kao vrlo korisna metoda, jer daje precizne mere sastava
odgovarajućih populacija. Snaga stiska šake je u umerenoj tela. CT imidžing specifičnog lumbalnog vertebralnog mar-
korelaciji sa snagom mišića drugih delova tela i služi kao po- kera - L3 značajno je u korelaciji sa mišićima celog tela i kori-
uzdana zamena za složenije mere snage ruku i nogu . Slab sti se za otkrivanje niske mišićne mase. Studije su pokazale
2
stisak šake je snažan prediktor loših ishoda kod bolesnika da je metoda pouzdana, izvodljiva i praktična kao prediktor
koji duže borave u bolnici, (povećana funkcionalna ograni- mortaliteta u Jedinicama intenzivnog lečenja (Intensive care
čenost, lošiji kvalitet života i smrtni ishod) 2, 15 . units, ICU) . Analiza CT poprečnog preseka na nivou L3 pr-
2
šljenova korelira sa svim merenjima telesnog tkiva .
17
Test ustajanja sa stolice
Test ustajanja sa stolice se široko koristi za ispitivanje Akutna i hronična sarkopenija
snage donjih ekstremiteta i ispitivanje mišića kvadricepsa. Sarkopenija koja traje manje od 6 meseci smatra se
Meri se vreme koje je potrebno pacijentu da pet puta ustane akutnim stanjem, dok se sarkopenija koja traje ≥ 6 meseci
iz sedećeg položaja bez upotrebe ruku, a može da se meri i smatra hroničnom. Akutna sarkopenija je obično povezana
izdržljivost ukoliko se uvede tajmer od 30 s 2, 15 . sa akutnom bolešću ili povredom, dok se hronična sarkope-

nija povezuje sa hroničnim i progresivnim bolestima i stanji-
ma i povećava rizik od smrtnosti. Ova razlika ima za cilj da
Ispitivanje fizičkih funkcija naglasi potrebu za periodičnim procenama sarkopenije kod

Testiranje fizičkog statusa pacijenta je definisano kao osoba koje mogu biti izložene riziku od sarkopenije, kako bi
merenje celokupne funkcije tela koja je u vezi sa kretanjem 2, se utvrdilo koliko se brzo razvija ili pogoršava stanje. Očeku-
15 . Koncept ispitivanja je višedimenzionalan i obuhvata mi- je se da će takve opservacije olakšati rani tretman koji može
šićne performanse uz perifernu i centralnu nervnu evalua- pomoći u sprečavanju ili odgađanju napredovanja sarkope-
ciju, balans i koordinaciju. U literaturi se mogu naći testovi nije i loših ishoda 2, 18 .
merenja brzine hoda, kratki testovi fizičkog izvođenja, test
„Ustani i kreni“, test hodanja na 400 m. Preporuka EWGSOP
za procenu fizičkih performansi kod sarkopenije je test br- Kliničke karakteristike sarkopenije
zine hoda 2, 15 . kod kritično obolelih pacijenata
Iako je u poslednjih nekoliko decenija sprovedeno mno-
go značajnih studija koje su unapredile lečenje, mehaničku
Merenje mišićne mase ventilatornu podršku, rehabilitaciju i negu kritično obolelih
Masa mišića se može proceniti različitim tehnikama, pri pacijenata u jedinicama intenzivnog lečenja, što je u praksi
čemu se nuklearna magnetna rezonanca (Nuclear magnetic dovelo do značajnog porasta u preživljavanju ovih bolesnika,
resonance, NMR) i kompjuterizovana tomografija (Computed ipak je smrtnost u jedinicama intenzivne nege, prognostički
tomography, CT) smatraju zlatnim standardom neinvazivne još uvek nedovoljno predvidljiva i veoma je bitno nastaviti

28 DOI: 10.5937/Galmed2308025T